Helicon café

Door Joris van Meel

Eind mei in Velp. Terwijl buiten de mussen bijna van het dak vallen, zitten binnen zo’n vijftig Heliconbetrokkenen klaar voor het Helicon Café. Om te luisteren naar Henk Hogeweg, om tijdens het World Café met elkaar in discussie te gaan en om met elkaar te netwerken. Een verslag.

Nieuwbakken vestigingsdirecteur Anke Visser maakt van de gelegenheid gebruik om even terug te blikken op het afgelopen jaar. ‘Het is een mooi en druk jaar geweest. We hebben ingezet op transparant onderwijs en zijn volop bezig met ondernemerschap, personeelsbeleid en pilots zoals ELO en talentennetwerk.’

Leren als levenspad
Organisatie-anarchist Henk Hogeweg (DeLimes) geeft vervolgens een presentatie over kennisproductie in de 21^e eeuw. Volgens zijn twee zoons – die dit jaar allebei eindexamen doen – is school saai. Hogeweg: ‘Terwijl het zo leuk zou kunnen zijn!’ Hoogeweg heeft er wel gedachten bij hoe school dan georganiseerd zou moeten worden. ‘Mensen willen wel leren, maar niet onderwezen worden. Leren is een sociaal proces; van iedereen die je vertrouwt, kun je iets leren. En uit onderzoek blijkt dat kinderen het meest leren van leeftijdsgenoten.’ Waar het op neerkomt volgens Hogeweg: ‘Mensen zijn zelf hun beste leraar.’ Het huidige onderwijssysteem loopt volgens hem dan ook op zijn eind..

Hogeweg: ‘Talent zit in jou. Je hoeft het alleen nog maar te ontdekken. Je moet op zoek naar wat jou drijft.’ Maar hoe je dat talent dan vindt en ontwikkelt? ‘Door vast te houden aan de idealen die je altijd al hebt gehad. Door verdieping te zoeken in plaats van sneller te willen gaan. Door je verlangen te volgen, je eigen mentoren te zoeken en te leren van vakgenoten en gelijkgestemden.’
Hogeweg denkt dat er steeds meer manieren van ‘leren als levenspad’ opkomen. ‘Denk aan de Khan Academy, Kytopia en ‘the school of life’ in Londen. Manieren waar talenten van mensen gestimuleerd worden. Hogeweg sluit af met een tip: ‘Leer te vertrouwen in wat je weet en te weten waarin je gelooft.’

In discussie tijdens het World Café

Na een wervelende dansshow van de dansers van Atelier Velp is het tijd voor het World Café. In groepen van maximaal vijf man discussiëren de aanwezigen over vier stellingen die alle eerst worden ingeleid. Bijvoorbeeld over de vraag of de leerstrategieën van de Wii steeds meer ruimte op het mbo krijgen, zoals Maurice van Kouwen betoogt? De reacties uit de zaal variëren enorm. Van ‘Hoe doe je dat dan met maatwerk?’ tot ‘Leren doe je in de praktijk’. En hoe komt het dat je meer leert op een buitenlandse stage dan in het klaslokaal, zoals studente Janine Wevers, die net terug is van tien weken stage op Java, stelt. Een paar reacties: ‘Vanuit de passie bij de leerling kun je veel meer uit je les halen’ en ‘Op school krijg je onbewust handvatten die in op stage bewust in de praktijk brengt’.